Ανεπάρκεια Τραχήλου

Η ανεπάρκεια τραχήλου είναι μία παθολογική κατάσταση που σχετίζεται άμεσα με την πρόωρη λήξη της κύησης και αποτελεί βασικό παράγοντα κινδύνου για πρόωρο τοκετό. Εμφανίζεται κυρίως στο δεύτερο τρίμηνο και οφείλεται στην αδυναμία του τραχήλου της μήτρας να παραμείνει επαρκώς κλειστός και ανθεκτικός στις πιέσεις που δέχεται όσο προχωρά η εγκυμοσύνη.

Σε αντίθεση με άλλες αιτίες πρόωρου τοκετού, η ανεπάρκεια τραχήλου συνήθως δεν συνοδεύεται από συσπάσεις, πόνο ή αιμορραγία, γεγονός που καθιστά την διάγνωση της δύσκολη, αν δεν υπάρχει αυξημένη κλινική υποψία. Η έγκαιρη παρέμβαση, είτε με φαρμακευτικά μέσα είτε με χειρουργικές τεχνικές, μπορεί να μειώσει σημαντικά την πιθανότητα πρόωρου τοκετού και να εξασφαλίσει μια υγιή κύηση.

Τράχηλος κατά την Κύηση

Ο τράχηλος της μήτρας, που αποτελεί το κατώτερο τμήμα της μήτρας, έχει κρίσιμο ρόλο στη διατήρηση της εγκυμοσύνης. Καθ’ όλη τη διάρκεια των πρώτων δύο τριμήνων, ο τράχηλος παραμένει κλειστός, μακρύς και σφικτός, ώστε να στηρίζει το βάρος του εμβρύου και των υμένων. Καθώς πλησιάζει η ώρα του τοκετού, το έσω τραχηλικό στόμιο αρχίζει να μαλακώνει, να κονταίνει και τελικά να διαστέλλεται, προκειμένου να επιτραπεί η έξοδος του εμβρύου.

Στην περίπτωση ανεπάρκειας τραχήλου, αυτή η διαδικασία ξεκινά πρόωρα, ακόμη και στις 24 εβδομάδες ή νωρίτερα, χωρίς την παρουσία ωδινών. Το μήκος του τραχήλου μειώνεται, το έσω τραχηλικό στόμιο ανοίγει και μπορεί να εμφανιστεί «funneling», δηλαδή διοχέτευση των υμένων στον αυλό του τραχήλου.

Ανεπάρκεια τραχήλου
Ανεπάρκεια τραχήλου

Ανεπάρκεια τραχήλου: Αίτια

Η ανεπάρκειας τραχήλου είναι αποτέλεσμα είτε συγγενών είτε επίκτητων αιτίων. Στις συγγενείς περιπτώσεις, η αδυναμία σχετίζεται με ανεπαρκή ανάπτυξη του τραχηλικού ιστού ή με γενετικά σύνδρομα που επηρεάζουν τη σύσταση των συνδετικών ινών. Ένα παράδειγμα αποτελεί το σύνδρομο Ehlers-Danlos τύπου Ι, όπου παρατηρείται αυξημένη ελαστικότητα των ιστών, οδηγώντας σε πρόωρη υποχώρηση του τραχήλου της μήτρας.

Τα επίκτητα αίτια της ανεπάρκειας τραχήλου είναι συχνότερα και περιλαμβάνουν:

  • Χειρουργικές επεμβάσεις όπως η κωνοειδής εκτομή ή η LEEP
  • Κακώσεις από τραυματικές αποξέσεις ή επιπλοκές κατά τον τοκετό
  • Επαναλαμβανόμενες αποβολές, ιδίως στο δεύτερο τρίμηνο
  • Πολύδυμη κύηση ή πολυυδράμνιο, που προκαλούν αυξημένη πίεση στον τράχηλο
  • Προηγούμενος ανεξήγητος πρόωρος τοκετός

Όλες αυτές οι καταστάσεις συμβάλλουν στη σταδιακή φθορά των ιστών γύρω από τον τράχηλο και στην ανεπαρκή στήριξη του έσω τραχηλικού στομίου.

Ανεπάρκεια τραχήλου: Συμπτώματα και Διάγνωση

Η διάγνωση της ανεπάρκειας τραχήλου είναι συχνά δύσκολη επειδή η κατάσταση μπορεί να εξελιχθεί χωρίς αισθητά συμπτώματα. Σε κάποιες περιπτώσεις ενδέχεται να υπάρχουν:

  • Ελαφρύς πόνος στο υπογάστριο ή στη μέση
  • Αίσθημα πίεσης στον κόλπο
  • Αύξηση κολπικών εκκρίσεων

Τα συμπτώματα αυτά είναι μη ειδικά και ενδέχεται να αγνοηθούν. Ο πιο αξιόπιστος τρόπος ελέγχου είναι η διακολπική υπερηχογραφία, όπου μετράται το μήκος του τραχήλου και εκτιμάται η μορφή του έσω τραχηλικού στομίου.

Μια τιμή κάτω από 25 χιλιοστά στο μήκος του τραχήλου, ιδίως στις 24 εβδομάδες, είναι ενδεικτική αυξημένου κινδύνου. Ο γυναικολόγος θα ελέγξει για πιθανό «funneling» και αν υπάρχει ένδειξη προοδευτικής διαστολής. Εάν η γυναίκα έχει ιστορικό πρόωρου τοκετού, ακόμη και μικρότερες μεταβολές θεωρούνται ύποπτες και ενδέχεται να οδηγήσουν σε προληπτική παρέμβαση.

Τρόποι αντιμετώπισης και θεραπευτικές επιλογές

Η θεραπεία εξαρτάται από το στάδιο της εγκυμοσύνης, τη σοβαρότητα της εικόνας και το ατομικό ιστορικό. Οι βασικές μέθοδοι περιλαμβάνουν:

  • Τραχηλική περίδεση (cerclage): Η τραχηλική περίδεση είναι η πιο καθιερωμένη παρέμβαση. Πρόκειται για τη ραφή ενός μη απορροφήσιμου ράμματος γύρω από τον τράχηλο, ώστε να διατηρείται το έσω τραχηλικό στόμιο κλειστό. Γίνεται είτε προληπτικά μεταξύ 12ης και 14ης εβδομάδας, είτε επειγόντως (θεραπευτική περίδεση) αν η διάγνωση της ανεπάρκειας τραχήλου γίνει αργότερα.
  • Προγεστερόνη: Η κολπική χορήγηση προγεστερόνης ενισχύει τη σταθερότητα των τραχηλικών ιστών και μειώνει την πιθανότητα πρόωρου τοκετού. Προτείνεται συνήθως σε γυναίκες με βραχύ μήκος του τραχήλου, χωρίς απαραίτητα να απαιτείται χειρουργική επέμβαση.
  • Πεσσός τραχήλου: Ένα ειδικό σιλικονούχο δακτυλίδι τοποθετείται στον κόλπο για να ανακουφίσει την πίεση της μήτρας κατά τον δεύτερο και τρίτο μήνα. Αποτελεί μη επεμβατική επιλογή, αν και τα δεδομένα για την αποτελεσματικότητά του είναι αντικρουόμενα.

Η επιλογή της μεθόδου γίνεται εξατομικευμένα, λαμβάνοντας υπόψη το ιστορικό, την εβδομάδα κύησης και την πρόοδο των υπερηχογραφικών ευρημάτων.

Παρακολούθηση της εγκυμοσύνης και πρόγνωση

Η εξέλιξη της εγκυμοσύνης σε γυναίκες με ανεπάρκεια τραχήλου απαιτεί τακτικό έλεγχο και συνεργασία μεταξύ γυναικολόγου, εμβρυολόγου και, όπου χρειάζεται, νεογνολόγου. Η παρακολούθηση του μήκους του τραχήλου γίνεται συνήθως κάθε δύο εβδομάδες, με στόχο την έγκαιρη πρόληψη.

Ανάλογα με τη βαρύτητα της κατάστασης, μπορεί να συστηθεί:

  • Περιορισμός δραστηριοτήτων ή ανάπαυση
  • Αποχή από σεξουαλική επαφή
  • Νοσηλεία σε περιπτώσεις σημαντικής διαστολής

Η πιθανότητα πρόωρου τοκετού μειώνεται αισθητά με την έγκαιρη εφαρμογή θεραπείας. Σύμφωνα με μελέτες, η τραχηλική περίδεση μειώνει την πιθανότητα απώλειας του κυήματος έως και 90% σε επιλεγμένες περιπτώσεις. Οι γυναίκες που έχουν διαγνωστεί εγκαίρως μπορούν να έχουν μία απολύτως φυσιολογική κύηση με σωστή καθοδήγηση.

Ανεπάρκεια τραχήλου: Έγκαιρη διάγνωση και Φροντίδα

Η ανεπάρκεια τραχήλου δεν είναι μία συχνή πάθηση, αλλά όταν εμφανίζεται, η σωστή και έγκαιρη διαχείρισή της σώζει ζωές. Η επιλογή εξειδικευμένου γυναικολόγου με εμπειρία στην παρακολούθηση παθολογικών κυήσεων είναι καθοριστικής σημασίας.

Στο Mother & Woman Clinic, η ομάδα των ιατρών αντιμετωπίζει κάθε περίπτωση με υπευθυνότητα, επιστημονική ακρίβεια και σεβασμό στη γυναίκα και την οικογένειά της. Η πρόληψη, η διάγνωση της ανεπάρκειας τραχήλου και η προσαρμοσμένη θεραπεία γίνονται με βάση τις διεθνείς οδηγίες και τα πιο πρόσφατα δεδομένα. Στόχος είναι πάντα η προστασία της μητέρας, η παράταση της εγκυμοσύνης και η γέννηση ενός υγιούς παιδιού.

Το υπερσύγχρονο ιδιωτικό πολυϊατρείο Mother & Woman Clinic διαθέτει εξειδικευμένο προσωπικό, το οποίο είναι σε θέση να αντιμετωπίσει κάθε ανάγκη σας. Επικοινωνήστε μαζί μας και κλείστε το ραντεβού σας.